توضیحات

آویشن

 نامهای رایج :

آویشن شیرازی، آویشن وحشی، آویشه، اوشن، افشن، آسن، آسن بویه، سه سنبل، سعتر الحمیر، مرزنگوش وحشی.

Thymus vulgaris, Origanum vulgare.

قسمت های دارویی:

جوانه های گل دار

خصوصیات ظاهری:

گیاهی از خانواده labiate یا menthaceae علفی، پایا، چندساله و شبیه سعتر و پونه کوهی است. دارای ساقه های هوایی متعدد و پرپشت و کوتاه و خزنده و قسمت قاعده چوبی آن قهوه ای و قسمت فوقانی ساقه سبز و نرم است. بلندی ساقه آن ۲۰ تا ۵۰ سانتی متر است و ریشه ای با الیاف چوبی دارد. ساقه زیرزمینی آن کمی چوبی است. برگهای آن سبز خاکستری و به شکل بیضی خیلی کوچک و در اغلب گونه ها کرک دار و در گونه وحشی آن بی کرک است. این برگها به طور متوسط دارای شش میلی متر طول و دو میلی متر عرض است. گل های کوچک و خوشه ای به رنگ سفید مایل به بنفش و سرخ دارد که تا تیر یا مرداد شکوفاست. تخم آن ریز و کوچک تر از تخم خردل و تمام اعضای این گیاه معطر است.

طبیعت:

طبیعتی بسیار گرم و خشک دارد.

ترکیبات شیمیایی:

ریشه این گیاه دارای تانن ، اسید آنژلیک، اسیدوالریک، قند، اسانس روغنی، اسید مالیک و اسید سیتریک است.

خواص درمانی و موارد مصرف:

1- تازه آن را به صورت سبزی با غذا بخورید، بسیار مفید است؛ معده را تقویت می کند، برای تقویت دید چشم نافع است.

2-  خوردن ده گرم کوبیده آن، مخلوط با عسل و آب گرم، برای درمان فلج، لقوه، فراموشی و صرع و نیز تقویت کلیه و قوه باه (قوای جنسی) مفید است.

3- ۱۵ تا ۲۵ گرم آویشن خشک را در یک لیتر آب جوش دم کنید و هر روز پنج تا شش فنجان از آن را در فواصل زمانی بنوشید. عفونت های ریوی، سرفه های پی در پی، سیاه سرفه، آسم یا تنگی نفس، سرماخوردگی و برونشیت و زکام، آنژین، سردردی که از اعصاب یا از سوء هاضمه باشد و سردرد شدید نیمه سر یا میگرن را درمان می کند، لکنت زبان را برطرف می سازد، سوءهاضمه و سنگینی معده و دل درد و ورم امعا را برطرف می سازد، بادشکن است، بیماریهای پوستی، درد اعصاب، تشنجات عصبی یا پرش عصبی موضعی و اختلالات کبدی، اسهال و ترشحات چرکی ادرار و حیض را درمان می کند، برای درمان سکسکه، قطره قطره ادرار کردن، خرد کردن سنگ مثانه و تسکین درد رحم مفید است، قابض و مقوی است، قلب را تقویت میکند و فرح افزاست و هوش و قوه ادراک را زیاد می کند، مدر بول و حیض و عرق و شیر است، بازکننده گرفتگی روده هاست، برای تحلیل آماس و خون منجمد شده در اثر سموم نباتی یا حیوانی مفید است، ضد قارچ و انگل بوده، خارج شدن جنین و مشیمه را تسهیل می کند. همچنین برای درمان کچلی، تب خال، رفع دلهره و تسکین درد سیاتیک نیز مفید است.

4-  ۲۰ تا ۳۰ گرم ساقه های گلدار آن را در یک لیتر آب جوشT دوازده دقیقه دم کرده، آب آن را صاف و شیرین کنید و روزی چهار تا پنج فنجان از آن را در نوبت های گوناگون بنوشید؛ خستگی را برطرف می کند و اگر بعد از غذاهای روزانه بنوشید، بی اشتهایی پس از بیماری و نقاهت را از بین می برد. اگر یک فنجان از آن را قبل از خواب بنوشید، بی خوابی را درمان می کند.

5- اگر آن را بجوید، بوی بد دهان را برطرف می کند.

6-  ده گرم از آن را، که از سر سبزی چیده اید، سه هفته در نیم لیتر الکل بخیسانید. بعد به اندازه نصف آن آب اضافه و روزی سه بار قرقره کنید؛ ورم لوزتین را درمان می کند و دیگر احتیاج به عمل ندارد.

7-  بیماران مبتلا به روماتیسم می توانند ۵۰۰ گرم از آن را در کیسه ای بریزند و در مقداری آب انداخته و پانزده دقیقه بجوشانند. بعد آب آن را در یک وان پر از آب، با درجه حرارت ۳۵ تا ۴۰، قرار داده و ۲۰ دقیقه در آن وان استراحت کنند. سپس، بلافاصله خود را خشک کرده، لباس های گرم بپوشند و از حمام خارج شده، در رختخواب بخوابند و روی خود را هم بپوشانند تا خوب عرق کنند. این کار در بهبود بیماری مؤثر است.

8-  آن را بجوشانید و با آبش موضع درد را کمپرس کنید، رگ به رگ شدگی و پیچیدگی عضلات را درمان می کند.

9- 500 گرم ساقه گلدار آن را در یک لیتر آب جوش دوازده دقیقه دم کنید و روزی سه بار پارچه یا پنبه ای را در آن فرو کرده، بر تبخال بمالید، آن را درمان می کند.

10-  برگهای تازه آن را خرد کنید و بدون آب در ظرفی در بسته بپزید. بعد پخته آن را در گاز یا پارچه ای تمیز بپیچید و تا گرم است روی عضو دردناک ببندید، برای درمان بیماری های بلغمی و درد سینه مفید است و درد گردن و درد مفاصل را تسکین می دهد.

11-  آب جوشانده غلیظ آن را به سر بمالید، رشک و شپش سر را از بین می برد، پیاز مو را تقویت و ریزش آن را قطع می کند.

12-  شیاف آن برای خشک کردن رحم مؤثر است.

برگرفته از کتاب چهال گیاه نوشته دکتر محمد دریایی